Malatya’da 900’ü Aşkın STK Var… Peki Kaçı Sahada, Kaçı Sadece Tabelada?

Malatya’da 900 STK, Yüzlerce Kooperatif Var… Peki Bunları Kim Denetliyor, Kim Hesap Soruyor?

Malatya’da resmi rakamlara göre 900’ü aşkın STK, bunun yanında yüzlerce kooperatif bulunuyor. Tarım kooperatifi var, kadın kooperatifi var, esnaf kooperatifi var, kalkınma adıyla kurulmuş olanı var, dayanışma diyeni var… Liste uzuyor da uzuyor.

Bugün Malatya’da STK kurmak:

İki dilekçe, üç imza, bir çay…

Hop, başkan oldun!

Kartvizit basılır, sosyal medyada unvan yazılır, protokolde yer alınır…

Peki vatandaşın kafasındaki soru net:

“Bu kadar çok STK ve kooperatif neye göre kuruluyor, kim denetliyor, kim hesap soruyor?”

 Denetleyen Kim?

Kâğıt üzerinde tablo şöyle:

 STK’ları İçişleri Bakanlığı – Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü denetliyor.

– Kooperatifleri ise Ticaret Bakanlığı denetliyor.

Güzel… Kâğıt üstünde her şey dört dörtlük.

Ama sahaya gelince vatandaş diyor ki:

“Denetim varsa, bu dağınıklık niye?”

“Hesap soruluyorsa, bu başıboşluk niye?”

Bir kooperatif kuruluyor, tabela asılıyor, birkaç yıl sonra kapıya kilit…

Kadınlar Tabelada Var, Gerçekte Nerede?

Hele işin kadın tarafı daha da acı…

Kağıt üzerinde:

– “Kadın girişimci kooperatifi”

– “Kadın dayanışma derneği”

– “Kadın emeği platformu”

İsimler harika, süslü, umut dolu…

Peki sahada ne var?

Kaç kadın gerçekten üretime katıldı?

Kaç kadın düzenli gelir elde etti?

Kaçı vitrin, kaçı gerçek emek?

Birçok yerde kadınlar hâlâ:

El işi yaptı diye fotoğrafa sokuluyor,

 Açılışta kurdele tutturuluyor,

Sonra sessizce evine gönderiliyor.

Kadın emeği bazı yerlerde üretim aracı değil, reklam malzemesi yapılmış durumda.

Bir dernek açılıyor, üç fotoğraf, iki toplantı, sonra sessizlik…

Ortada faaliyet yok, rapor yok, etki yok…

Ama isim hâlâ listede, rakam hâlâ şişkin!

Malatya’da resmi kayıtlara göre yüzlerce, hatta 900’ü aşkın sivil toplum kuruluşu (STK) bulunuyor. Rakam büyük, tabela çok, isimler iddialı… Peki sonuç? Vatandaş soruyor: “Bunca STK ne iş yapıyor, biz niye göremiyoruz?”

STK’nın açılımı Sivil Toplum Kuruluşu. Yani devletin dışında, halk için çalışan, gönüllülük esasına dayalı, kamu yararına faaliyet yürüten yapılar. En azından kâğıt üzerinde durum böyle. Peki uygulamada?

Deprem yaşamış bir şehirde, ekonomi can çekişirken, çiftçi borç altında, esnaf ayakta kalma mücadelesi verirken;

Kaç STK sahada?

Kaçı halkın derdine derman oluyor?

Kaçı sadece protokolde fotoğraf veriyor?

Birçok STK’nın faaliyeti maalesef basın açıklaması – ziyaret – çay toplantısı – sosyal medya paylaşımı ekseninden dışarı çıkamıyor. Sahaya inmek zor, sorumluluk almak riskli, koltuklar ise rahat… Hal böyle olunca “sivil toplum” bazen “sessiz toplum”a dönüşüyor.

İşin en acı tarafı şu:

STK yöneticilerinin bir kısmı bile STK’nın ne anlama geldiğini unutmuş gibi davranıyor. STK;

 Siyasetin arka bahçesi değildir,

 Kişisel reklam alanı değildir,

Makam-mevki vitrini hiç değildir.

STK, halkın sesi olmak zorundadır. Ama bugün Malatya’da halk konuşuyor, STK’ların çoğu susuyor.

Vatandaş artık rakam değil, icraat görmek istiyor. Tabela değil, çözüm istiyor. Makam odası değil, saha istiyor.

Ama vatandaş soruyor:

“Bu kadar STK varsa, bu şehir neden hâlâ bu halde?”

Önce en temel soruyu hatırlatalım:

STK ne demek?

Sivil Toplum Kuruluşu… Yani devletin dışında, halkın derdiyle dertlenen, gönüllü çalışan, kamu yararına mücadele eden yapı demek.

Peki bugün Malatya’daki STK’ların kaçı gerçekten bunu yapıyor?

 Rakam Çok, Etki Yok!

 Deprem yaşamış bir şehir…

 Esnaf borç batağında…

Çiftçi perişan…

Genç işsiz…

Kiralar uçmuş…

Hayat pahalılığı bel bükmüş…

Ama sahada kaç STK var?

900’ün kaçı afetzedenin kapısını çaldı?

900’ün kaçı üreticiye omuz verdi?

900’ün kaçı öğrencinin elinden tuttu?

900’ün kaçı esnafın çığlığına ses oldu?

Cevap net:

Rakamlar var, icraat yok.

 STK’ların Büyük Kısmı Artık “Fotoğraf Derneği” Gibi Çalışıyor

Bugün birçok STK’nın faaliyet alanı maalesef şu üçgenin dışına çıkamıyor:

Protokol ziyareti

 Basın açıklaması

Sosyal medyada süslü paylaşım

Yani sahaya inmek yok, risk almak yok, dert dinlemek yok!

Ama makam odasında oturmak var, açılışta kurdele kesmek var, poz vermek var.

STK yöneticilerinin bir kısmı artık “gönüllü temsilci” değil, adeta “sivil bürokrat” gibi davranıyor.

 STK mı, Siyasi Arka Bahçe mi?

Bir başka vahim tablo da şu:

Bazı STK’lar sivil toplum kuruluşu olmaktan çıkmış, adeta siyasi vitrin haline gelmiş durumda.

Partiye yakın olan var, koltuk hayali kuran var, bir sonraki seçim için zemin yoklayan var…

Ama halkın derdiyle dertlenen kaç kişi var?

İşte asıl eksik olan da bu!

STK; Siyasetin uzantısı değildir,

 Kişisel kariyer basamağı değildir,

 Koltuk merdiveni hiç değildir.

Ama bugün Malatya’da bazı STK’lar ne yazık ki tam olarak bunların tamamına dönüşmüş durumda.

Ve açık konuşalım 

STK Cenneti Malatya! Denetim Var Deniyor… Peki Bu Kalabalık Neden Bu Kadar Sessiz?

Eğer bir STK sadece var gibi yapıyorsa ama yoksa…

O STK, istatistikte vardır; halkın hayatında yoktur.

Adı ister STK olsun, ister kooperatif…

O yapı sadece tabela kalabalığıdır!

Haber Dilek Kiraz 

Gündem, 09 Aralık 2025 23:13